Onderzoek PMT

In de NVPMT Nieuwsbrief zal vanaf nu regelmatig aandacht worden besteed aan onderzoek op het gebied van PMT. Graag willen we via deze weg de leden op de hoogte brengen van de verschillende onderzoeksprojecten die bijdragen aan de ontwikkeling en onderbouwing van ons vak. Onderzoek en praktijk hebben elkaar nodig en kunnen elkaar wederzijds inspireren. We zijn Tina Bellemans, Manon Smit en Marieke Leeflang dankbaar dat zij de aftrap willen doen met uitleg over hun onderzoek naar PMT bij mensen met een licht verstandelijke beperking.  

Namens het bestuur,
Cees Boerhout

Onder de loep: Psychomotorische therapie bij mensen met een licht verstandelijke beperking.

Onderzoek naar seksueel misbruik bij mensen met een LVB en de inzet van psychomotorische therapie

Seksueel misbruik komt veel voor bij mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB). Goede diagnostiek en behandeling zijn belangrijk om seksueel misbruik op tijd te herkennen en de gevolgen van seksueel misbruik te verminderen. Een lichaamsgerichte benadering met psychomotorische therapie (PMT) is daarbij mogelijk helpend.

In de praktijk blijkt dat mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn vaak een verstoorde lichaamsbeleving hebben. Zo kan er sprake zijn van een verhoogd stressniveau of worden lichaamssignalen als een versnelde ademhaling, hartslag of gevoelens van warmte, honger of pijn, minder goed opgemerkt. Ook komen haatgevoelens en schaamte ten opzichte van het lichaam voor bij mensen met een LVB die seksueel misbruik zijn en ervaren zij vaak een verminderde vitaliteit en gezondheid. Dit kan ook tot uiting komen in het contact met andere mensen, zoals het ongecontroleerd uiten van emoties of het onvoldoende aankunnen geven van grenzen en wensen.

Helaas is er tot op heden geen onderzoek naar een verstoorde lichaamsbeleving bij mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn. Ook is er nog geen onderbouwde werkwijze voor deze problematiek bij de doelgroep. In de praktijk blijkt dat een psychomotorische invalshoek bijdraagt aan het verbeteren van de lichaamsbeleving, het uiten van emoties en het kunnen aangeven van grenzen en wensen bij mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn.

Onderzoeksproject

Sinds 2017 vindt vanuit het Lectoraat Bewegen, Gezondheid en Welzijn van Hogeschool Windesheim Zwolle onderzoek plaats naar seksueel misbruik bij mensen met een LVB en de inzet van PMT. De doelstelling van dit onderzoeksproject is het verwerven van nieuwe kennis op het gebied van psychomotorische diagnostiek en behandeling die ingezet kan worden bij mensen met een LVB die seksueel misbruik zijn.

Binnen het onderzoeksproject zijn er twee psychomotorische diagnostische instrumenten ontwikkeld die ingezet kunnen worden bij het signaleren van een verstoorde lichaamsbeleving bij mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn. Deze instrumenten worden op dit moment gebruikt om de verschillen in lichaamsbeleving te onderzoeken tussen mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn en mensen met een LVB die niet seksueel misbruikt zijn.

Daarnaast zijn de onderzoekers op dit moment bezig met ontwikkelen van een psychomotorische module die ingezet kan worden bij mensen met een LVB die seksueel misbruikt zijn. De module bestaat uit veel verschillende aan bewegings- en lichaamsgeoriënteerde werkvormen. De effectiviteit van de module zal in 2021 worden onderzocht.

Meer weten?

Wil je meer weten over dit onderzoek? Neem dan contact op met Manon Smit (mj.smit@windesheim) of Marieke Leeflang (marieke.leeflang@sheerenloo.nl).

Onderzoek naar psychomotorische therapie gericht op agressieregulatie bij mensen met een LVB

Agressief gedrag is een welgekend probleem bij mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB). Dit soort gedrag heeft een negatieve impact op de pleger, het slachtoffer maar ook op de begeleiders. Gericht op deze problematiek wordt psychomotorische therapie (PMT) veelvuldig ingezet bij doelgroep LVB.

Eén van de oorzaken van agressief gedrag is het slecht kunnen reguleren van boosheid en frustratie. Geweten is dat voorafgaand aan een agressieve uitbarsting, de fysiologische arousal toeneemt (zoals een versnelde ademhaling of hartslag). Verondersteld wordt dat wanneer men bewust is van deze veranderingen in lichaamssignalen bij oplopende spanning, men beter in staat is om tot zelfregulatie te komen. PMT is een behandelvorm die direct aangrijpt op het lichaam en de lichaamssignalen. Door het bewustzijn van deze lichaamssignalen bij toenemende spanning en boosheid te vergroten én door het lichaam vervolgens ook als instrument in te kunnen zetten om weer tot ontspanning te komen (door bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen) wordt verondersteld dat PMT een bijdrage kan leveren bij deze problematiek. 

Tot op heden is er maar weinig onderzoek gericht op de bijdrage van PMT bij het verminderen van agressief gedrag en het verbeteren van het reguleren van boosheid bij mensen met een LVB. 

Onderzoeksproject

Sinds 2015 vindt vanuit het Lectoraat Bewegen, Gezondheid en Welzijn van Hogeschool Windesheim Zwolle onderzoek plaats naar de bijdrage van PMT gericht op reguleren van boosheid en agressief gedrag bij mensen met een LVB. De doelstelling van dit onderzoeksproject is het verwerven van nieuwe kennis op het gebied van psychomotorische behandeling die ingezet kan worden bij mensen met een LVB die agressief gedrag vertonen.  

Binnen het onderzoeksproject is een literatuuronderzoek opgenomen gericht op het in kaart brengen van de effectiviteit van lichaamsgerichte en bewegingsgerichte interventies gericht op het verminderen van boosheid en agressief gedrag bij mensen met een LVB. Verder zijn psychomotorisch therapeuten bevraagd over de interventie zoals zij deze aanbieden bij deze problematiek binnen deze doelgroep, en werden de ervaringen beschreven van de deelnemers die de PMT-behandeling in het kader van agressief gedrag hebben afgerond. Daarnaast is een instrument ontwikkeld om lichaamsbewustzijn bij boosheid te kunnen meten. De resultaten zullen gebundeld worden in een proefschrift (2021) om zo antwoord te geven op de vraag wat de bijdrage van PMT is bij problemen met reguleren van boosheid en agressief gedrag bij mensen met een LVB.

Meer weten?

Wil je meer weten over dit onderzoek? Neem dan contact op met Tina Bellemans (t.bellemans@windesheim.nl).